Onze collega fysiotherapeut, fysiotherapiewetenschapper en sindskort Doctor in de wetenschap, Sander van de Hoef, promoveerde op 15 september aan de Universiteit van Utrecht. Wij zijn natuurlijk allemaal super trots op hem. In een interview vertelt Sander onder andere over zijn promotieonderzoek over de preventie bij hamstringblessures bij mannelijke amateurvoetballers.
Interesse voor hamstringblessures
“Ik speelde vroeger zelf voetbal en had ‘wel eens’ last van mijn hamstring. Toen ik afgestudeerd was als fysiotherapeut, bood ik mijn diensten aan als fysiotherapeut bij de voetbalclubs 1e klasser de Merino’s en bij tweede divisionist G.V.V.V. Tijdens die 6 jaren heb ik wel een aantal hamstringblessures gezien. Toch is dit niet de trigger geweest waar mijn interesse voor de hamstring echt vandaan is gekomen.”
“Tijdens mijn Master studie Klinische Gezondheidswetenschappen liep ik stage op de afdeling Revalidatie, Fysiotherapiewetenschap & Sport in het UMC in Utrecht. In deze tijd bestond er al een onderzoekslijn naar hamstringblessures. Toentertijd dacht ik nog, hoe complex kan een hamstringblessure zijn? Maar de hamstring is eigenlijk, alleen al op basis van de gehele anatomie, een hele complexe spier. Deze spier loopt over 2 gewrichten en ook de lage rug staat hiermee in verband op de hamstring. Daarbij krijgt één op de drie spelers in de toekomst opnieuw hamstringklachten. Ik wilde weten hoe die blessure te voorkomen is en waarom zoveel spelers meer dan 1 hamstringblessure oplopen tijdens hun carriere.”
Het belang van blessurepreventie voor voetbalclubs
“Het herstel van een hamstringblessure neemt gemiddeld 28 dagen in beslag en komt ongeveer bij twee op de elf spelers voor. Wanneer je dit zet tegenover het aantal basisspelers binnen een voetbalteam en het aantal wedstrijden wat gemist wordt binnen die tijd dan kun je stellen dat dit een enorme hap uit de competitie is. Die cijfers en de complexiteit van deze spier triggerde mij om hier verder onderzoek naar te doen.”
Risicofactoren binnen hamstringblessures
“Factoren als een eerdere hamstringblessure en hogere leeftijd zijn evident voor het ontstaan voor hamstringblessures. Daarnaast lijkt het vergroten van excentrische kracht effectief in het voorkomen van een hamstringblessure. Toch ontbreekt de blik op de interactie tussen verschillende (potentiële) risicofactoren. In een van de hoofdstukken in mijn proefschrift beschrijven we een model waarin diverse (geopperde/voorgestelde) risicofactoren met elkaar interacteren en daarmee de kans op een hamstringblessure vergroten. Dat wil zeggen dat niet 1 factor ten grondslag hoeft te liggen aan een hamstringblessure, maar dat er meerdere factoren kunnen zijn die elkaar mogelijk versterken wat leidt tot een hamstringblessure. Mogelijke factoren die we in dit model benoemen zijn:
- Lenigheid
- Sprinttechniek
- Algehele veldconditie
- Timing in de competitie
- Psychosociale factoren
- Angst (voor bijvoorbeeld het terugkeren van blessure)
Op zichzelf staand zijn deze factoren nog niet bewezen, echter is een hypothese dat de invloed die risicofactoren op elkaar hebben, een rol kan spelen in het ontstaan van hamstringblessures.”
“Bij amateurvoetballers is het dagelijks leven meer dan sporten. Zo spelen stressfactoren die ontstaan door bijvoorbeeld werk mogelijk ook een rol in het herstel.”
Verschil tussen amateurs en betaald voetbal
“Waar ook naar gekeken wordt binnen het onderzoek is het grote verschil tussen profvoetballers en amateurvoetballers in belasting in het dagelijks leven. Waar profvoetballers alles in het teken stellen van de sport, hebben amateurvoetballers veelal werk of studie-activiteiten overdag en voetballen ze ernaast. Zo spelen stressfactoren die ontstaan door bijvoorbeeld werk mogelijk ook een rol in het ontstaan van hamstringblessures.”
Een complexe en verraderlijke blessure
“Het is belangrijk dat sporters weten dat een hamstringblessure echt een complexe en verraderlijke blessure is. Dat zit hem in de moeilijkheidsgraad van het voorkomen van de blessure en/of de zorg dat je het niet nogmaals krijgt. Heb je geen pijn meer en heb je geen last meer van je hamstrings in het dagelijkse leven? Dan wil dat niet direct zeggen dat je veilig terug kunt keren in je sport en niet opnieuw een hamstringblessure oploopt. Daar is echt meer voor nodig. Zoals ik al eerder zei, die complexiteit heeft mij altijd getriggerd om hier verder in te duiken.”
Preventie van hamstringblessures
“Het beste advies wat ik op dit moment kan geven is om een generiek programma te volgen, het Nordic Hamstring exercise programma. Dit is een programma wat 12 weken voor het begin van de competitie start. Door het volgen van dit programma verklein je de kans op hamstringblessures. Dit programma is bekend bij voetbalclubs en ook bij Rembrandt Fysiotherapie & Revalidatie maken gebruik van deze oefeningen. Kom je terug van een hamstringblessure? Zorg dat je goed begeleid wordt tijdens de revalidatie van je hamstringblessure. Laat je goed adviseren over terugkeer naar je sport en betrek zowel je trainer, verzorger en/of fysiotherapeut in de besluitvorming voor terugkeer naar training en terugkeer naar wedstrijden spelen.”
Promotie tot Doctor in de wetenschap
Sander behaalt met zijn promotie de hoogste academische graad die er te behalen valt. Ondanks dat hij trots is op deze prestatie, verandert er niet veel voor Sander:
“Ik mag mijzelf binnenkort officieel Doctor noemen maar dit verandert niets aan wie ik ben of wat ik doe. Ik zal namelijk altijd blijven zoeken naar de beste mogelijkheden voor de patiënt. Met een titel komen ook verwachtingen en verantwoordelijkheden en zo mag ik nu bijvoorbeeld zelfstandig wetenschappelijk onderzoek verrichten. Maar niet anders dan anders zullen deze onderzoeken voldoen aan alle eisen omtrent goed wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. De promovendi aan de Universiteit Utrecht leggen een eed af, waarin ze beloven eerlijk, betrouwbaar, zorgvuldig, controleerbaar, onafhankelijk, onpartijdig en verantwoordelijk te werk te gaan“
“De zorg wordt beter en dit is iets wat we samen doen. Belangrijk daarin is de verbinding tussen het onderzoek, het onderwijs en de beroepspraktijk – de trias academica. Vanuit mijn oogpunt versterkt dit elkaar. Kennis opgedaan in onderzoek moet worden gedeeld met collega’s en studenten en toegepast worden in de praktijk. Daarbij loopt men in de praktijk tegen vraagstukken aan die we met onderzoek moeten proberen te beantwoorden. Dan is de cirkel weer rond. Mijn rol bij Rembrandt Fysiotherapie & revalidatie zal dan ook niet veranderen. Ik zal mij blijven inzetten voor het behandelen van patiënten, verschillende projecten en natuurlijk praktijkonderzoek.“
“Ik vind dat er altijd een rationale moet zijn waarom je iets doet en op die manier ook altijd kunt verantwoorden waarom je iets met iemand doet.”
Wetenschap binnen de fysiotherapie
“Binnen mijn werk wil ik zoveel mogelijk evidence based werken. Ik vind dat er altijd een onderbouwde rationale moet zijn waarom je iets doet en op die manier ook altijd kunt verantwoorden waarom je iets met iemand doet. Daarin ben ik wel altijd op zoek naar vernieuwing. Overigens valt niet altijd alles wetenschappelijk te onderbouwen. Dan blijft practice based handelen over. Dan moet er wel een sterke rationale zijn, waarop je klinisch redeneerproces gestoeld is.”
Gangbare Zorg
“Samen met collega Ivo Daanen ben ik aangesloten bij het Fysio Future Lab, waar er gekeken wordt naar de toekomstbestendigheid van de fysiotherapie en waar we heen willen. Zo ben ik er van overtuigd dat apps en e-health van toegevoegde waarde zijn om behandeltrajecten effectiever te maken. Daaruit is blended care ontstaan, maar ook daarin geldt dat de ene patiënt de andere patiënt niet is. Er zal altijd een gezamenlijke besluitvorming moeten plaatsvinden (shared-decision making) tussen patiënt en therapeut om tot een effectieve, efficiënte zorg te komen.”
Hamstringblessures bij Rembrandt Fysiotherapie & Revalidatie
“Heeft u vragen over het herstel van uw hamstring of kunt u extra begeleiding gebruiken? Neem dan contact op met Rembrandt Fysiotherapie & Revalidatie. Bel 0318 512 548 voor een afspraak, stuur een e-mail naar info@pmirembrandt.nl of vul het contactformulier op onze website in. Wij nemen zo snel mogelijk contact met u op.”