Deel 2; Darmklachten, prikkelbaar darmsyndroom en voedingsadviezen
Voedingsadviezen bij darmklachten
De hieronder staande voedingsadviezen gelden voor iedereen, maar zijn met name belangrijk voor mensen met darmklachten. Behandeld worden algemene voedingsadviezen, de drie V’s: voldoende Vocht, Vezels en Vet, diverse gasvormende producten of gerechten en de fabels van stoppende en laxerende voedingsmiddelen.
Algemene voedingsadviezen
- Een glas water, thee, sap of ander drinken op de nuchtere maag, brengt de darmen op gang.
- Begin de dag vervolgens met een ontbijt dat minstens een volkoren boterham bevat en drinkvocht. Een stevig ontbijt is noodzakelijk voor een goede darmwerking. Een kop koffie of een bakje yoghurt is niet voldoende, omdat dit ontbijt geen voedingsvezels bevat.
- Sla geen maaltijd over. Verstoring van de regelmaat (bijvoorbeeld in het weekend) kan de klachten verergeren. Dit kunt u direct merken in uw ontlastingspatroon. Wees daarom consequent in het toepassen van de adviezen. Tijdelijke aanpassing van uw voeding- en leefgewoonten geeft ook slechts tijdelijke verbetering van de klachten.
- Krampen, gasvorming of winderigheid kunnen ontstaan doordat u veel lucht inslikt, bijvoorbeeld als gevolg van het kauwen van kauwgom en drinken met een rietje. Het is belangrijk niet gelijktijdig te eten en te drinken. Door het eten met drinken ‘weg te spoelen’, kan eveneens veel lucht worden ingeslikt, evenals bij gelijkertijd eten en praten.
De 3 V’s
V1: Vocht: drink veel, minimaal 2 liter per dag
Voor een goede darmwerking is het noodzakelijk om veel te drinken (minimaal 2 liter per dag). Dit zijn minstens 15 kopjes op een dag, u mag hier ook soep en vla/yoghurt bij rekenen. Vooral wanneer u meer voedingsvezel gaat gebruiken dan u gewend was, moet u veel drinken, anders leiden de extra vezels juist tot verstopping.
Variatie in het gebruik van dranken is belangrijk. Dranken als bijvoorbeeld koffie, sterke thee en alcohol hebben een vochtafvoerende werking, hetgeen juist niet wenselijk is. En een te eenzijdige consumptie van bijvoorbeeld vruchtensap, koolzuurhoudende dranken en melk kan juist leiden tot een vol gevoel en/of gassen. Afwisseling in drankgebruik is dus noodzakelijk.
V2: Vezels: gebruik een vezelrijke voeding
Voedingsvezel zit in plantaardige producten en wordt niet verteerd door het lichaam. Voedingsvezel komt voor in het buitenste vliesje van de graankorrel, in fruit, in groente en in peulvruchten. Een volwassen iemand heeft 30 tot 40 gram voedingsvezels per dag nodig voor een gezonde darmwerking. Wanneer u meer voedingsvezel gaat gebruiken dan u gewend bent, kunnen de klachten, zoals bijvoorbeeld winderigheid, de eerste weken verergeren. Dit komt doordat de bacteriën in de dikke darm bij het verwerken van vezels extra gas vormen. Deze klachten gaan vrijwel altijd na 1 tot 2 weken weer over en dan treedt er juist een verbetering op. U kunt deze klachten voorkomen door geleidelijk aan meer voedingsvezel te gaan gebruiken.
Vezelrijke voedingsmiddelen zijn:
- brood, bij voorkeur volkoren- of roggebrood, volkorencrackers, volkoren knäckebröd;
- havermout, grutten, muesli, volkorenmeel;
- vers fruit;
- gedroogd fruit, geweekte vruchten zoals pruimen, rozijnen, krenten, vijgen en abrikozen;
- groente, rauw en/of gekookt;
- aardappelen, zilvervliesrijst, volkoren macaroni en spaghetti;
- peulvruchten zoals witte en bruine bonen, kapucijners en linzen;
- volkorenkoeken, volkorenbiscuit, ontbijtkoek met rozijnen en/of noten;
- noten, pinda’s, zaden.
V3: Vet: gebruik voldoende en verspreid over de dag
Het is belangrijk dat u boterhammen besmeert met een (dieet)halvarine en dat u 15 gram (= ongeveer een eetlepel) margarine of olie per persoon gebruikt om de warme maaltijd te bereiden. Als het vet regelmatig over de dag verspreid wordt – gebruik dus bij iedere maaltijd iets van vet – dan kan de ontlasting gemakkelijker worden uitgescheiden.
Bovendien bevat halvarine/margarine tevens de vitamines A en D, die nodig zijn voor gezonde ogen, huid, haar, tanden, tandvlees en botten.
Beperk of vermijd gasvormende producten of gerechten
Darmkrampen, maar ook andere darmklachten kunnen verergeren door het eten van gasvormende voedingsmiddelen. Beperk of vermijd gasvormende producten of gerechten als u ervaren heeft dat deze producten klachten veroorzaken.
De volgende voedingsmiddelen kunnen klachten geven:
- koolzuurhoudende dranken en bier;
- bonbons, vers brood, geklopt eiwit;
- onrijpe banaan en meloen;
- nieuwe aardappelen, komkommer en koolsoorten;
- paprika;
- peulvruchten;
- prei en uien;
- verhitte vetten, met name gefrituurde gerechten;
- koffie;
- melk en kaas;
- noten;
U kunt de producten die u niet goed verdraagt (tijdelijk) weglaten. Probeer ze na een tijdje echter wel opnieuw uit. Doe dit in eerste instantie met kleine hoeveelheden, porties en bouw dit geleidelijk aan uit.
Meer informatie
Als u vragen heeft of meer informatie wenst, kunt u een afspraak maken bij een diëtist. Aan het gezondheidscentrum “de Zwaai” , waar PMI Rembrandt ook bij hoort, is Drieka Bac als diëtiste verbonden.
U kunt een afspraak maken via Dietheek; tel.nr 088-4253600 www.dietheek.nl