Deel 1; Darmklachten, prikkelbaar darmsyndroom en leefadviezen
Darmklachten kunnen variëren van buikpijn, rommelingen in de buik, afwisselend obstipatie (verstopping) en diarree, slijmvorming bij de ontlasting, een opgeblazen gevoel, winderigheid, gasvorming, zuurbranden, misselijkheid/braken en slikklachten (brok in de keel). Soms zijn de bewegingen die de dikke darm maakt in reactie op voedsel heviger en onregelmatiger dan normaal.
Al deze klachten of enkele ervan kunnen incidenteel voorkomen. Indien iemand deze klachten echter in wisselende periodes heeft en/of continu, spreekt men van het Prikkelbare Darmsyndroom (P.D.S.), Irritable Bowel Syndrome (I.B.S.) of spastisch colon.
Wat is van invloed?
Darmen zijn zeer ‘sikkeneurige’ organen en kunnen snel reageren op prikkels van buitenaf. De werking van de darmen wordt bijvoorbeeld mede positief/negatief beïnvloed door:
- voeding, met name de regelmaat van de maaltijden, het gebruik van voedingsmiddelen met veel voedingsvezel, prikkelende of gasvormende voedingsmiddelen en de hoeveelheid drinkvocht;
- stress, spanning en hevige emoties;
- leefpatroon; een drukbezet leven gaat vaak gepaard met onregelmatig eten, vezelarme voeding, overslaan van maaltijden en bijvoorbeeld uitstellen van het toiletbezoek;
- inslikken van lucht: roken (met name pijp), kauwgom kauwen, praten tijdens het eten, drinken door een rietje;
- beweging;
- grote/snelle gewichtsveranderingen (gewichtstoename of -afname);
- strakke kleding, bijvoorbeeld te strakke broeken, broekriemen, etc.;
- voedingsintolerantie;
- hormonale veranderingen, bijvoorbeeld tijdens de menstruatiecyclus.
Het is niet mogelijk om bij darmklachten een eenduidig advies te geven of ze aan bepaalde producten te koppelen, juist omdat de klachten van tijd tot tijd kunnen wisselen. U zou kunnen denken dat u bepaalde voedingsmiddelen niet goed verdraagt, maar meestal blijkt het om een toevallige, eenmalige reactie te gaan. Het is belangrijk om te weten dat u een voedingsmiddel de ene keer beter kunt verdragen dan een andere keer. Blijf daarom regelmatig uitproberen of u voedingsmiddelen waar u eerst niet tegen kon na verloop van tijd wel kunt verdragen.
Onderstaand een aantal leefadviezen die uw darmklachten zouden kunnen beïnvloeden.
Leefadviezen
- Neem voldoende de tijd om rustig te eten en goed te kauwen. Kauw, praat, drink en eet niet gelijktijdig (voorkomt inslikken van lucht).
- Stop indien mogelijk met roken (met name pijp). U zuigt namelijk lucht naar binnen, hetgeen gasvorming bevordert.
- Gebruik geen of zo min mogelijk kauwgom.
- Ga na of stress invloed heeft op uw voedingsgedrag en/of darmklachten. Neem in ieder geval voldoende tijd voor ontspanning en ontlading.
- Zorg voor regelmatige lichaamsbeweging. Dit kan verstopping (= obstipatie) voorkomen of verhelpen. Probeer dagelijks een half uur te wandelen, te fietsen of een andere vorm van lichaamsbeweging te beoefenen.
- Neem de tijd om naar het toilet te gaan. Stel het toiletbezoek niet uit als u aandrang heeft. Wanneer u niet reageert op de aandrang heeft u kans dat deze helemaal verdwijnt, waardoor obstipatie kan ontstaan. Tijdens het toiletteren kunt u uw houding veranderen: de voeten iets hoger van de vloer (op een klein krukje bijvoorbeeld), zodat u meer gehurkt zit.
- Draag niet te strakke kleding op de buik, geef uw darmen de ruimte.
- Laat gewenste gewichtsveranderingen geleidelijk aan plaatsvinden: (grote) schommelingen van uw gewicht ten gevolge van periodes van soms veel of weinig eten, kunnen ervoor zorgen dat de darmen niet meer weten waar ze aan toe zijn.
- Gebruik geen laxeermiddelen of stoppende middelen op eigen initiatief. De darmwerking kan hierdoor nog meer verstoord worden. Overleg over het gebruik hiervan met uw huisarts.
Heeft u over bovenstaand al vragen dan kunt u contact opnemen met Drieka Bac van diëtistenpraktijk Dietheek.
In deel 2 van dit blog zullen we verder ingaan op algemene voedingsadviezen en de 3 V’s